Σάββας Παντελίδης: «Λείπει από το νησί η γνώση και το όραμα»!
Ο Σάββας Παντελίδης βρέθηκε για ολιγοήμερες διακοπές στη Σύμη προκειμένου να επισκεφτεί την Ιερά Μονή Πανορμίτη που αποτελεί έναν από τους αγαπημένους του προορισμός. Κατά την επιστροφή του στο νησί της Ρόδου και λίγο πριν αναχωρήσει για την Αθήνα μίλησε στο Φώτη Καστρενό και το XXSPORTS γι’ όλους και γι’ όλα. Η ανάμνηση από το πέρασμα του από το πάγκο της Ρόδου, το πρόβλημα που υπάρχει στο Δωδεκανησιακό ποδόσφαιρο, Ροδίτες ποδοσφαιριστές που έχει συνεργαστεί, Ελληνικό ποδόσφαιρο, Ελληνική διαιτησία, Έλληνες προπονητές και Έλληνες ποδοσφαιριστές. Αναλυτικά:
– Θέλω να ξεκινήσουμε την συζήτηση μας αναδρομικά. Κάνοντας ένα ταξίδι στο χρόνο θα διαπιστώσει κανείς πως για τον Σάββα Παντελίδη, η ομάδα της Ρόδου ήταν ο δεύτερος σύλλογος που κάθισες στο πάγκο ως πρώτος προπονητής μετά τον Θρασύβουλο. Πως έζησες εκείνη τη χρονιά, τι σου έχει μένει και τι έχεις κρατήσει από το πέρασμα σου;
Είχαμε αρκετές δυσκολίες στην αρχή, καθώς η ομάδα αποφάσισε στις 25 Αυγούστου να συγκροτηθεί για να κατέβει στην Κατηγορία. Ήταν μετά από ένα χαμένο μπαράζ και μια μεγάλη απογοήτευση που υπήρχε. Εγώ κατέβηκα στο νησί 25 Αυγούστου, είχα πολλούς λίγους ποδοσφαιριστές, δεν ήταν καλή η γενικότερη κατάσταση. Δεν είχαμε σοβαρό στόχο και δεν θα μπορούσε να είχαμε σοβαρό στόχο. Παρόλα αυτά, νομίζω κάναμε μια ανταγωνιστική ομάδα που είχε μια αξιοπρεπή παρουσία, χωρίς να πετύχει κάτι το ιδιαίτερο. Βέβαια, όπως είπα και προηγουμένως υπήρχαν αρκετά προβλήματα που μας ταλαιπώρησαν αρκετά όπως με το γηπεδικό, το στόχο που είχαμε – το όραμα που δεν είχαμε σαν ομάδα-, υπήρχε μόνο η παρουσία. Κάποια στιγμή είχαμε φτάσει αρκετά ψηλά, δεν ήταν όμως αρκετό, αφού δεν υπήρχε βάση στο οικοδόμημα. Μετά από μια-δυο αποτυχίες υπήρχε μεγάλη απογοήτευση, ήρθε και η διακοπή του πρωταθλήματος λόγω της απεργίας των ποδοσφαιριστών και το Γενάρη διακόψαμε την συνεργασία μας.
– Παρότι έκατσες μόλις έξι μήνες στο νησί της Ρόδου, έχεις δημιουργήσει ανθρώπινες σχέσεις και φιλίες που τις κρατάς ακόμα και σήμερα.
Γενικά είμαι από τους ανθρώπους που έχω πάρα πολλούς γνωστούς και λίγους φίλους…αλλά φανατικούς.
– Έχοντας ζήσει το νησί της Ρόδου, και όντας ένας προπονητής που έχει «φάει» με το κουτάλι τις μικρότερες Κατηγορίες, τι θεωρείς ότι λείπει από τις ομάδες μας και δεν έχουν καταφέρει μετά από τόσα χρόνια και τόσες προσπάθειες να φτάσουν στα «σαλόνια» του Ελληνικού ποδοσφαίρου;
Το όραμα και πως να το πετύχουν. Ξεκινάει πρώτα από τις διοικήσεις και τους παράγοντες οι οποίοι σκέφτονται μόνο τι θα κάνουν εκείνη τη χρονιά. Δηλαδή όλα αυτά τα χρόνια δεν υπήρχε ένα πρόγραμμα με το τι θα πετύχουν την επόμενη τριετία-τετραετία. Στο νησί υπάρχουν πολλά και ταλαντούχα παιδιά που θα μπορούσαν να στελεχώσουν τις ομάδες. Αλλά λείπει η γνώση και το όραμα. Σίγουρα, ένας τρόπος για να το πετύχεις είναι να βάλεις πάρα πολλά λεφτά. Είναι ένας τρόπος. Αλλά υπάρχει και ο άλλος τρόπος που έχει να κάνει με κάποιον που να μπορεί να οραματιστεί κάτι. Να βάλει ένα στόχο που να μην είναι για ένα χρόνο. Να μην υπάρχει απογοήτευση, αν η ομάδα δεν ανέβει και την παρατήσει. Να υπάρχει ένα στόχος που να είναι μικρότερος, όπως του να γίνεις πραγματική ομάδα, να αποκτήσεις οργάνωση, να υπάρχει μια συνέπεια στα οικονομικά και να έχει στόχο μια αξιοπρεπή παρουσία. Μπορεί να μην καταφέρει με την πρώτη να πάρει την άνοδο, όμως την επόμενη χρονιά θα ξεκινήσει από μια καλύτερη βάση. Εδώ αλλά και στις περισσότερες ομάδες που έχω ζήσει έως τώρα, ο στόχος αλλάζει εβδομάδα με εβδομάδα. Δεν υπάρχει κανείς που να οραματίζεται. Θες να ξεκινήσεις και να πάρεις την ομάδα σου σε πέντε χρόνια στην Super League; Ωραία, δεν θα ξεκινήσεις μ’ αυτοσκοπό να το πετύχεις από το πρώτο χρόνο. Θα πρέπει πρώτα να πραγματοποιήσεις ένα μικρότερο στόχο. Να δημιουργήσεις ένα κορμό έξι-επτά καλών ποδοσφαιριστών, καλών παιδιών που θα στηριχθείς την επόμενη χρονιά. Μετά από 2-3 χρόνια θα δεις ένα οικοδόμημα που λειτουργεί καλά. Συνήθως οι παράγοντες βάζουν στόχους μεγάλους αρκετά νωρίς και επειδή δεν τους πετυχαίνει την 5η αγωνιστική, αλλάζουν προπονητή, σταματάνε να πληρώνουν τους ποδοσφαιριστές. Αυτός που θα βγει να πει την πραγματικότητα μπορεί να μην τον αγαπήσουν οι φίλαθλοι, όμως θα τον εκτιμήσουν αργότερα.
– Άρα γι’ όλους αυτούς τους λόγους βλέπουμε ομάδες είτε στην Γ’ Εθνική είτε στην Super League 2 με μεγάλα όνειρα και φιλοδοξίες που μετέπειτα βρίσκονται μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας.
Ναι αυτό είναι το πρόβλημα. Γι’ αυτό και βλέπουμε ότι ανεβαίνουν κατηγορία οι ομάδες που έχουν τα περισσότερα χρήματα. Γιατί οι υπόλοιποι απογοητεύονται στα μισά και σταματάνε.
– Είσαι ένας προπονητής που έχεις χτίσει την καριέρα σου βήμα-βήμα. Πήρες άνοδο από την Γ’ Εθνική στην Β’ και από την Β’ στην Α’ με Τρίκαλα και Πανθρακικό αντίστοιχα. Πιστεύεις ότι όπως είναι τώρα η Γ’ Εθνική θα πρέπει να φεύγεις γρήγορα για να εδραιωθείς σε επαγγελματικά πρωταθλήματα ή θα πρέπει να «χτίσεις» πάνω σ’ ένα πρωτάθλημα χωρίς έσοδα;
Στόχος θα πρέπει να είναι να πάνε όσο το δυνατόν πιο γρηγορά σε επαγγελματικό επίπεδο. Από εκεί και έπειτα μόλις το καταφέρουν αυτό θα πρέπει να σταματήσουν να απογοητεύονται γρήγορα. Οι στόχοι θα πρέπει σ’ αυτό το επίπεδο να είναι μικροί.
– Μου έκανε εντύπωση που προηγουμένως αναφέρθηκες στα νεαρά παιδιά του νησιού. Από την εικόνα που έχεις σχηματίσεις θεωρείς πως υπάρχει η δεξαμενή ποδοσφαιριστών στο νησί της Ρόδου για να στελεχώσουν αυτές τις ομάδες;
Ξεκάθαρα. Νομίζω ότι αν κάτσουμε να μετρήσουμε πόσοι έχουν φύγει από εδώ και παίζουνε σ’ άλλες πόλεις είμαι βέβαιος γι’ αυτό. Γενικότερα, το μεγάλο πρόβλημα για τις ακαδημίες της χώρας και τα παιδιά που βγαίνουν απ’ αυτές έχει να κάνει κυρίως με τους προπονητές και μετά από τις διοικήσεις που τους προσλαμβάνουν. Για μια διοίκηση είναι πάρα πολύ εύκολο να ελέγξει αν αυτός που μεγαλώνει τα παιδιά της ομάδας το κάνει σωστά.
– Πρόχειρα μου έρχονται δυο Ροδίτες τους οποίους είχες για ποδοσφαιριστές σου. Θα ξεκινήσω με το Διονύση Μακρυδημήτρη. Συνυπήρξατε στη Ρόδο αρκετά πιτσιρικάς τότε και τον πήρες και στον Πανθρακικό. Τι γνώμη έχει ο Σάββας Παντελίδης για τον ποδοσφαιριστή αλλά και άνθρωπο Μακρυδημήτρη;
Ο Διονύσης καταρχάς είναι εξαιρετικός σαν χαρακτήρας. Είναι δουλευταράς, αλλά άργησε να το αγαπήσει, να το καταλάβει. Τίποτα, στο ποδόσφαιρο δεν είναι τυχαίο. Τίποτα δεν σου χαρίζεται. Το μόνο που μπορεί να σε βοηθήσει είναι να δουλεύεις. Νομίζω ότι αυτό είναι και ένα πρόβλημα του νησιού. Έπρεπε να υπάρχει μεγαλύτερος όγκος δουλειάς. Τα παιδιά και από τότε που ήμουν εγώ εδώ θα πρέπει να είναι έτοιμα να μπαίνουν σε πιο έντονους ρυθμούς προπόνησης για να γίνουν καλύτεροι. Παρόλα αυτά, ο Διονύσης επειδή είναι ένα παιδί που ακούει πάρα πολύ, επεξεργάζεται γρήγορα αυτά που του λες, ήταν από τα παιδιά που παρότι μεγάλωνε, μάθαινε. Συνήθως αυτό είναι δύσκολο γιατί τα παιδιά μέχρι τα 23-24 είναι εύκολο να μάθουν. Μετά είναι αρκετά δύσκολο. Ο Διονύσης «ρούφαγε» συνεχώς ήταν σαν σφουγγάρι.
– Τον Διονύση τον εμπιστεύτηκες και του έδωσες ρόλο και χρόνο σε νεαρή ηλικία. Είναι εύκολο τελικά για ένα προπονητή όπως ήσουν εσύ τότε στα ξεκινήματα σου να δώσεις ευκαιρίες σε νεαρούς ποδοσφαιριστές ή πάντα υπάρχει ο φόβος και χρειάζονται οι σίγουρες και έμπειρες λύσεις;
Να σου πω κάτι. Έχω μια ολόκληρη φιλοσοφία γύρω από αυτό. Θεωρώ ότι τα μικρά παιδιά μεγαλώνουν με μπράβο. Δεν μεγαλώνουν όταν τους επιτίθεσαι. Τι σημαίνει αυτό. Θα πρέπει να τους υπενθυμίζεις τα καλά που κάνουν και όχι τα κακά. Τα κακά απλά θα πρέπει να τους διορθώνεις. Το δεύτερο έχει να κάνει με το ότι οι «μικροί» αισθάνονται πιο άνετα όταν γίνονται μέλη μιας ομάδας που κερδίζει. Δηλαδή αν ένα παιδί το μεγαλώσεις βάζοντας τον σ’ ένα παιχνίδι που η ομάδα πηγαίνει καλά θα δυναμώσει ο χαρακτήρας και η αυτοπεποίθηση του και θα αρχίσει να αποκτά νοοτροπία νικητή. Το τρίτο έχει να κάνει μ’ ένα πολύ απλό που μπορεί να δει ένας προπονητής. Όταν ένας μικρός δεν καταλαβαίνει ότι είναι μικρός μέσα στις διάφορες ασκήσεις και δεν καταλαβαίνεις ότι η μπάλα πήγε στο μικρό τότε είναι έτοιμος να παίξει. Το τελευταίο είναι όταν αρχίζεις να καταλάβεις αν τον αποδέχονται οι συμπαίκτες του. Μέσα στο παιχνίδι δεν είσαι δίπλα για να λες στους μεγάλους μην του φωνάζει όταν κάνει ένα λάθος. Όταν αρχίζουν οι ίδιοι και τον εμπιστεύονται τότε είναι η ώρα του να παίξει.
– Επόμενος Ροδίτης, ο Άλμπερτ Ρούσσος στον Ηρακλή..
Νομίζω ότι δεν ήταν έτοιμος για Επαγγελματικό ποδόσφαιρο. Είναι ένα παιδί με πάρα πολλά προσόντα που αδικούσε τον εαυτό του με την καθημερινότητα του και δεν νομίζω ότι τελικά έκανα λάθος στην εκτίμηση μου.
– Και μια που είπαμε Ηρακλής εκείνη η χρονιά λησμονείτε ακόμα, αφού πετύχατε για κάποιους κάτι ακατόρθωτο. Πήρατε μια παλικαρίσια παραμονή που πλέον σε καθιέρωσε στο υψηλό επίπεδο.
Ναι, πήρα αρχικά με τα Τρίκαλα μια άνοδο μέσω μπαράζ από την Γ’ Εθνική στην Β’. Πήγα στον Εθνικό και ακολούθησε ο Πανθρακικός με τον οποίο πήραμε την άνοδο για την Super League. Από εκεί και έπειτα, υπάρχει μια περίοδος που δεν τα πάω αρκετά καλά. Πηγαίνω στο Βόλο, στη Λιβαδειά και στα Γιάννενα. Υπάρχει ένα οκτάμηνο αποχής. Μετά από τόσα χρόνια πρέπει να γνωρίζεις πως μια αποτυχία είναι ικανή για να σε ρίξει ένα επίπεδο κάτω. Τότε εμφανίστηκε ο Ηρακλής, στον οποίο δεν πήγαινε κανείς. Ισόβια να ήταν καταδικασμένος και να του λέγανε αν σώσεις την ομάδα θα σε αφήσουμε έξω δεν θα πήγαινε. Εγώ ένιωσα ότι δεν έχω να χάσω τίποτα και αν κάποιος μπορούσε να κερδίσει κάτι απ’ όλο αυτό ήμουν εγώ. Πήγα στον Ηρακλή 6 μήνες απλήρωτος όπως και οι ποδοσφαιριστές μου και σωνόμαστε. Έχουμε στο πρώτο γύρο 10 βαθμούς και μαζεύουμε στο δεύτερο 20 βαθμούς και η ομάδα σώνεται. Αυτό που κάναμε στον Ηρακλή τότε και ειδικά τα παιδιά δύσκολα μπορεί να ξανά γίνει. Μετέπειτα ακολουθεί η Τρίπολη, εξαιρετική ομάδα, οργανωμένη. Μετά ο Άρης, ο Ατρόμητος και η Α.Ε.Λάρνακας.
– Απ’ όλη αυτή τη διαδρομή σου έχει μείνει κάποιο παιχνίδι που θα ήθελες να το ξανά ζήσεις ξανά με διαφορετική κατάληξη;
Δυο είναι τα σημαντικά παιχνίδια για εμένα. Το πρώτο είναι Αστέρας Τρίπολης-Χιμπέριαν που έχουμε προηγηθεί 0-2 εκτός έδρας, αλλά από ενθουσιασμό και εγώ και η ομάδα θέλουμε να βάλουμε τέσσερα γκολ και τελικά χάνουμε 3-2 στο 93′ και στο δεύτερο ματς ενώ είμαστε με διαφορά καλύτεροι δεχόμαστε γκολ στο 45′ και μένουμε με 10 ποδοσφαιριστές στο 47′. Αυτό το ματς θα ήθελα να το ξανά παίξω. Το επόμενο παιχνίδι ο επαναληπτικός με τη Μόλντε. Έχουμε χάσει με 3-0 εκτός έδρας, έχουμε καταφέρει να ισοφαρίσουμε στον επαναληπτικό το σκορ και φάγαμε γκολ στο 105′ σε ανυποψίαστη φάση.
– Μίλησες με τα καλύτερα λόγια για τον Αστέρα Τρίπολης. Ο κόσμος εκεί έχει αγκαλιάσει την ομάδα; Το ρωτάω γιατί πρόκειται για επίσης μια επαρχιακή ομάδα με διαρκή παρουσία στην Super League, τελικό Κυπέλλου Ελλάδας και Ευρωπαϊκά παιχνίδια.
Ο κόσμος όχι. Είναι λίγοι, αλλά την έχουν αγκαλιάσει οι ιδιοκτήτες. Την έχουν σαν παιδί τους. Υπάρχουν σοβαροί επενδυτές και άνθρωποι. Όλο ξεκινάει από τους ανθρώπους που διοικούν την ομάδα.
– Πλέον έχεις την ευχέρεια να διαλέγεις εσύ τις ομάδες και να μην τις «κυνηγάς» για να σε διαλέξουν.
Έκανα κακή επιλογή που πήγα στον Ατρόμητο. Όχι σαν ομάδα. Κακή επιλογή όσο αφορά το timing, την κατάσταση, το υλικό ήταν πολύ δύσκολο. Γιατί και τις δυο χρονιές πήγα στα μισά και τις δυο χρονιές η ομάδα έδιωξε εκείνο το καλοκαίρι 16-17 ποδοσφαιριστές. Δηλαδή, τελείωνε η χρονιά και η ομάδα έδιωξε 17 ποδοσφαιριστές, κάτι που σημαίνει ότι το υλικό δεν ήταν καλό. Κανένας προπονητής δεν είναι μάγος. Για να δουλέψεις καλά και να πάνε καλά τα πράγματα χρειάζεται και ένα καλό υλικό.
– Η τελευταία εμπειρία σου στο πρωτάθλημα της Κύπρου;
Στην Κύπρο υπάρχουν 3-4 ομάδες με υψηλά μπάτζετ και από εκεί και πέρα τα πράγματα είναι δύσκολα. Θα ξανά πήγαινα σ’ ομάδες άλλου βεληνεκούς. Πήγα σε μια ομάδα που έχει πάρα πολύ κόσμο, αλλά το διάστημα που ήμουνα εγώ δεν ερχόντουσαν στο γήπεδο.
– Μιας που έχει γίνει και πάλι μεγάλος ντόρος το τελευταίο διάστημα. Κεφάλαιο ελληνικό ποδόσφαιρο
Νομίζω ότι η κατάσταση δεν είναι καλή. Από που να ξεκινήσεις και που να τελειώσεις. Από το τι έχει κάνει η Εθνική τα τελευταία χρόνια; Από τι έχουμε πετύχει στην Ευρώπη τα τελευταία χρόνια; Χάνουμε μόνο θέσεις. Έχουμε την εντύπωση ότι είμαστε καλύτεροι απ’ αυτό που είμαστε. Έχουν την εντύπωση ότι μπορούμε να δώσουμε πολλά πράγματα, δίχως να δώσουμε πολλά. Νομίζω ότι όλοι όσοι βρίσκονται γύρω από το προϊόν είτε επενδυτές, είτε εργαζόμενοι θα πρέπει να αγαπήσουν λίγο περισσότερο το ποδόσφαιρο. Να ασχολούνται λίγο παραπάνω με το τι είναι καθ’ αυτό το ποδόσφαιρο. Να μπορέσουμε να δούμε κάτι καλύτερο. Μόνιμα τα τελευταία χρόνια βλέπουμε γκρίνια, τα ίδια πράγματα, δεν βλέπω καμία βελτίωση. Δεν βλέπω ένα πρόγραμμα, ένα πλάνο. Όποιος έχει πλάνο το παρατάει μετά από τρεις αγωνιστικές.
– Έλληνες ποδοσφαιριστές, Έλληνες προπονητές…
Θα ξεκινήσω με τους Έλληνες ποδοσφαιριστές. Υπάρχουν πολλά παιδιά που έχουν δείξει ότι θα έπρεπε να είναι στο Ελληνικό ποδόσφαιρο και να ηγούνται στις ομάδες τους. Δεν μπορεί ο Μπακασέτας να διαπρέπει στην πρωταθλήτρια Τουρκίας, και να μην μπορούσε να ηγηθεί σε μια ομάδα στην Ελλάδα. Κάποια πράγματα εδώ στην Ελλάδα δεν τους άρεσαν πάρα πολύ. Είναι πολλά τα παιδιά και έπρεπε να τους εμπιστευόμαστε περισσότερο. Οι Έλληνες διαιτητές είμαι σίγουρος ότι είναι από τους καλύτερους στην Ευρώπη. Αν σταματήσουμε να τους ενοχλούμε τότε τα πράγματα θα ήταν καλύτερα. Εγώ συνήθως δεν έχω πρόβλημα τους διαιτητές. Είναι πάρα πολύ καλοί, ας τους αφήσουμε ήσυχους. Έλληνες προπονητές….Αν πάρουμε τον οποιαδήποτε Έλληνα και τον αφήσουμε σε μια ομάδα, δίνοντας του ταυτόχρονα και χρόνο, θα δούμε ωραιότερα πράγματα απ’ ότι βλέπουμε. Δεν υπολειπόμαστε σε κάτι, απλά είμαστε το εύκολο θύμα.
– Θεωρείς ότι υπάρχει προκατάληψη προς τους Έλληνες προπονητές;
Θα πω μόνο ότι αν ήταν ένας Έλληνας προπονητής στις μεγάλες ομάδες και είχε κάνει αυτές τις απώλειες που έχουν στο ξεκίνημα της σεζόν, θα τον είχαν διώξει πριν αρχίσει το πρωτάθλημα.
– Έχεις ξεχωρίσει κάποιον ή κάποιους προπονητές που έχεις αντιμετωπίσει;
Δύσκολος προπονητής είναι ο Δώνης, δύσκολος προπονητής είναι ο Λουτσέσκου. Ο ένας δίνει μεγάλη έμφαση στην κατοχή της μπάλας και μπορεί να σε κουράσει αυτό, δηλαδή να μην μπορείς να έχεις την κατοχή και να βρίσκεσαι μόνιμα σε θέση άμυνας. Ο άλλος καθοδηγεί τακτικά εξαιρετικά. Η ομάδα του δεν ξεφεύγει από το πλάνο μ’ αποτέλεσμα να μην βρίσκεις εύκολα κενά σημεία. Επίσης, ένας από τους καλύτερους προπονητές που έχει περάσει από την Ελλάδα τα τελευταία χρόνια ήταν ο Μάρτινς. Έβλεπες κάτι που εξελισσόταν για τέσσερα χρόνια. Στο τέλος κάτι έχει πάει λάθος. Στο σχεδιασμό, στη προπόνηση, κάτι έχει πάει λάθος
– Κλείνοντας, υπάρχει πλέον η αναγνώριση που λαμβάνεις από τους συναδέλφους σου. Θυμάμαι χαρακτηριστικά ο Γιώργος Δώνης σε χαρακτήρισε δημόσια το καλύτερο Έλληνα προπονητή. Το επόμενο βήμα για το Σάββα Παντελίδη ποιο θα είναι;
Είμαστε σε μια δουλειά που δεν ξέρεις το επόμενο βήμα. Μετράς τις προτάσεις και τις καταστάσεις και εύχεσαι να μην έχεις κάνει λάθος. Κάνω όνειρα καθημερινά. Τα όνειρα δεν έχω ταβάνι. Κακά τα ψέματα τα τελευταία δυο χρόνια δεν έχω πετύχει κάτι. Οπότε πρέπει να βρω ένα σύλλογο που θα τον βοηθήσω να βρεθεί μέσα στους έξι πρώτους και μετά να κοιτάξω το παραπάνω.
